Un conto de flores

Achégase o momento no que faremos plantacións na escola (bulbos, sementes, escallos, raíces), emporiso botamos man de moita información e vídeos nos que se resume o proceso dende a plantación ata a floración ou frutificación, pero gústannos especialmente aqueles nos que se aprecia a simbiose que se da na natureza. Así chegamos a esta fermosa curtametraxe, obra dun artista botánico contemporáneo, Azuma Makoto, quen non sabendo como explicarlle o proceso á súa filla de cinco anos, decidiu realizar esta curta coas ilustracións de Katie Scott se o animador Jamie Paulley. En  tres minutos e medio, resúmese a vida das flores. Unha historia non narrativa, mestura de ciencia e arte, na que se pode ver a polinización, xerminación, descomposición e os microorganismos que viven nas raíces das plantas.

Unha autentica delicia.

Tapiz da primavera: puntillismo cos pés e dripping

Como reflectir nunha pintura todas as cores da paisaxe primaveral, os cambiantes azuis do ceo, os milleiros de verdes dos montes, os amarelos dos toxos e das xestas que coma pingas salpican o verde, como pintar as etéreas flores rosáceas das espidas froiteiras que, cun refacho de vento, marchan voando coma pequenos papaventos …, como lograr plasmar nun cadro todo iso que ao lonxe parecen pequenas manchas de cor que se superpoñen, se mesturan e se resaltan?

O noso alumnado tentou facer unha representación da paisaxe que vemos a través dos ventanais, pero poida que polos materiais empregados –ceras, lapis de cor e rotuladores-, o resultado non os deixou moi satisfeitos, porque quedaba con cores moi planas, moi estáticas, non lograron plasmar toda a paleta de cromática que vían.

Así, ao día seguinte fixémoslle unha proposta, tentaríamos repetilo nun gran mural para logo expoñer nos corredores do centro ao igual que fixemos co verán e co outono 2014, así como co inverno 2015. En cada un deles empregáramos unha técnica distinta, e nesta ocasión quixemos facer unha intervención a medio camiño entre o artístico e o lúdico, de modo que lles dixemos que o pintaríamos cos pés e lanzando pintura, o que os deixou desconcertados e fascinados.

Cando chegaron pola mañá amosámoslle algunhas obras de pintores ligados ao movemento do puntillismo (divisionismo), e nese momento viron que iso era o que a eles lles gustaría plasmar: milleiros de cores que acaban dando forma a elementos que se integran na natureza. Pero xa de inmediato me dixeron que iso era moi difícil porque seica había que facelo coa punta dos dedos puntiño a puntiño, e nós tiñamos en mente o grande mural que acostumamos a preparar en cada cambio de estación para colgar no corredor; as dimensións son 200×180, tal e como amosamos aquí. Nese momento recordeilles que lles dixera que pintaríamos cos pés. Ante as súas observacións (mancharse, frío, non quedar forma de puntiños, etc.), engadín que non se descalzarían, daquela quedaron aínda máis desconcertados. Amoseille un rolo de plástico de burbullas e díxenlle que con iso lles faría unhas calzas coas que pintarían. Organizámonos por grupos, fixemos un esquema no encerado, dividimos zonas no mural (liña de terra-liña de ceo), “calzámonos”, collemos botes de témpera en cores básicos (verde, azul, amarelo, branco), estendemos o anaco de pano sobre o que pintaríamos (retallo de tela de cobertor branco moi groso e con relevo), e comezamos o chorreado de pintura para que a pisaran.

Comezamos polo ceo, que realizamos en tres grupos variando as cantidades de azuis e de branco, e logo con dous grupos fixemos o monte con verdes e amarelos. Rematamos con unhas porcións de témpera de purpurina para crear ese efecto da luz sobre as cousas. Estaban marabillados de como as súas pegadas creaban esas combinacións de cores e coa sensación que lles producía o plástico de burbullas.

Unha vez o puxemos vertical quedaron impresionados co efecto logrado, pensaron que xa podía quedar así, pero recordámoslle que aínda nos faltaban as árbores froiteiras coas súas flores voando polo ceo. Aí xurdiron moitos apuntamentos, habían quen suxería pintalas e poñer as flores de papel ou pintalas cun pincel. Retrucámoslle que iso non lograría o efecto “voador” que querían. Durante o recreo engadín unhas ramas de xesta que peguei ao tapiz con silicona, e á volta creamos tres tons diferentes que ían do branco roto ao rosa, como as flores das ameixeiras, das cerdeiras ou dos pexegueiros. Sobre elas chorreamos a pintura (dripping) con brochas grandes.

Agora quedamos absolutamente satisfeitos, tanto polo resultado coma polo proceso seguido, neste caso máis guiado ca noutras ocasións pero sempre suxerindo e incorporando as súas achegas.

Certamente, non é o noso obxectivo ensinarlle movementos pictóricos (ou perverter a idea pola que xurdiron) nin a copia de obras senlleiras, pero neste caso, consistiu en botar man da experiencia para solucionar “o noso problema”. E sobre todo, foi unha actividade divertida, diferente e enriquecedora.

O noso tapiz ficará pendurado ata que a inminente chegada do verán e os cambios da paisaxe nos pidan outra interpretación. Xa se verá.

Ver fotografías do proceso

Tapís da primavera

Aceite III: degustación de aceite e plantación de oliveiras bravas

No mes de outubro, a partir dunha rama de oliveira con olivas que leváramos á aula, iniciamos un traballo de coñecemento deste produto natural tan empregado e tan descoñecido para o alumnado. Daquela fixéramos unha labor de investigación, e mesmo detectivesca, buscando olivas nas oliveiras das rúas de O Milladoiro (ver Aceite I), tamén degustáramos o aceite e coñecéramos algunha preparación como o pan de aceite e olivas que elaboramos na clase (ver Aceite II).

Entre as nosas descubertas, tamén estaba a existencia da empresa Olei, sita a poucos metros do noso centro. Puxerámonos en contacto coa súa directora, María Estévez, quen se ofreceu para vir ao centro a facer uns obradoiros de degustación de aceite galego así como para plantar algúns exemplares desta variedade autóctona galega, a brava, xa coñecida desde o século XII.

Logo pasou o tempo, a climatoloxía non foi propicia para as plantacións e fómolo adiando ata a chegada da primavera.

Hoxe, finalmente, tivo lugar a tan esperada cata de aceite e plantación de oliveiras; pareceunos a mellor data e a mellor maneira de darlle entrada á nova estación.

En primeiro lugar e antes de nada, temos que agradecer a boa disposición de Olei que estaban tanto ou máis entusiasmadas ca nós pola realización desta experiencia. Para os nenos/as María Estévez xa era unha coñecida porque víramos en dúas ocasións o vídeo corporativo de Olei, no que se explica como nace o proxecto de recuperación da produción do aceite galego, e das súas pescudas que a levaron a rastrexar documentación ata atopar mencións ao aceite galego nas Cantigas de Afonso X O Sabio, en tradicións orais populares e nos escritos de Frei Martín Sarmiento. Fala tamén da existencia dunha variedade galega, a brava, que estivo a piques de desaparecer en tempos dos Reis Católicos, e que agora se foi recuperando, grazas a súa boa calidade e propiedades nutricionais.

Argallando a degustación nas aulas, María aconsellounos que o fixéramos con algo que podían consumir habitualmente tanto en almorzos coma en merendas, así decidímonos por probar o aceite con pan, con froita (mazá, melón, plátano e laranxa) e con chocolate; esta última era a aposta máis arriscada, coa que todos quedaban estrañados.

Cando chegaron esta mañá, traían unha presentación en ppt, na que nun intento de achegarse aos intereses dos cativos, falaban do aceite a través dunha personaxe, a Princesa Brava. A floración das oliveiras neste tempo de primavera tamén axudou a conducir o tema. Sabedoras trouxéronos estas citas:

“e irei pela marinha vendend’ azeit’ e farinha”. Cantigas de Escarnio. Alfonso X el Sabio.

“aceite, carne, pan, trigo e sal, mercadoría real” (Autor desconocido. S. XII)

En Galiza existen tres variedades de aceituna, a brava, a mansa e as de fora” (Frai Martín Sarmiento, S. XVII)

Chegado o momento da degustación, María e a súa compañeira Iria amosáronlle aos nenos/as como se facía nuns vasiños de cor azul coa boca estreita para así mellor apreciar o aroma. Dixéronos que hai aceites que dan aromas afroitados e outros ulían a herba cortada. Foi curioso porque había poucos días que saíran ao exterior do centro a ulir mentres os operarios do concello acondicionaban o céspede e daquela eu dixéralle que ese recendo era único, inconfundible e non se semellaba a ningún outro. Hoxe tivemos que admitir que hai outros elementos que tamén cheiran igual; o aceite Olei ule a herba acabada de cortar.

Logo pasamos á observación da súa cor, do tacto, e do padal. De inmediato empezamos coa degustación, que foi todo un éxito, ninguén se negou a probar e case todos quixeron repetir, sorprendéndose das combinacións que lles ofrecían. A de chocolate foi sensacional.

Facendo aínda máis mostra da súa xenerosidade, agasalláronnos cun mandil, que quedará na cociña da aula, e con pequenos envases de aceite en doses individuais para cada neno/a.

Ver presentación.

Degustación aceite

Para rematar, trala presentación e degustación en cada unha das catro unidades de cinco anos, saímos ao exterior para facer as plantacións de pequenas oliveiras bravas, ás que xa lle destinamos unha zona ben soleada á espera de que medren ata cando estes nenos traian ao centro aos seus fillos e mesmo aos netos. Esperemos que sexan respectadas, con tal motivo elaboramos un panel informativo en placa de policarbonato para que todo o mundo nos axude a levar a bo porto as oliveiras bravas. Neste panel explicamos a variedade e facemos mención á cita de Frei Martín Sarmiento.

Mentres pasaban polas outras aulas, o noso alumnado quixo facerlle unha tarxeta de agradecemento a María e a Iria, que podedes ver nesta presentación. Entregóuselle o agasallo xunto cunha cesta de camelias.

Ver presentación.

Debuxos Olei

Mil grazas a Olei, e a todas as persoas, empresas e negocios da localidade que se implican con nós na educación dos pequenos e pequenas de O Milladoiro.

Camelias con nome

Desde hai algunhas semanas, raro é o día no que non nos agasallan cunha camelia, a flor máis emblemática de Galicia e con presenza en case todas as casas, xardíns e beirarrúas.  Ver a Ruta da camelia en Turgalicia

Inicialmente acolliámolas con grande alegría, dicíamos que era unha camelia e puñámolas en auga. Dun tempo a esta parte, dedicámonos a miralas con máis detalle, especialmente porque o noso alumnado reparou en que sempre dicíamos que era unha camelia aínda que entre si fosen totalmente diferentes. Así acordamos ir nomeándoas; nós seríamos quen lle poñeríamos o nome, xa que logo, os verdadeiros segundo a variedade, non nos eran moi doados de recordar.

Ata que hoxe xuntámolas todas. Unha lección de diversidade: hai trazos comúns entre elas pero cada unha, tamén ten elementos diferenciares que as fan únicas, singulares e fermosas. A cor, a forma, número e disposición  dos pétalos, a visibilidade dos pistilos… Asemade, repararon en  que non teñen aroma (as variedades coas que traballamos), pero que nin falta lle  fai.

Coma sempre hai nomes máis ou menos creativos, pero nós seguimos poñéndolle nome á natureza.

Grazas a Sandra do CEIP O Coto que desenvolveu un magnífico proxecto sobre as camelias, soubemos de poemas, de música e de representacións pictóricas.

 

Camelias con nome

Agora o noso alumnado está entusiasmado coa idea de representar plasticamente as camelias, algo nada doado e para o que tomaremos como referencia o “Proxecto camelia” do pintor vigués Alex Vázquez.

Rematamos cunha audición do poema de García Lorca, “Madrigal a la ciudad de Santiago“, traducido ao galego, musicado por Ismael Serrano e Luar na lubre.

Llueve en Santiago
Mi dulce amor
Camelia blanca del aire
Brilla entenebrecida al sol (…)

Amorodeiras en bota

Plantar, cultivar, regar, esperar a que agromen, observar a medra das plantas, ver os froitos, colleitar…, son accións que sempre deberían estar presentes nas aulas de infantil. Cousa difícil cando os “deseñadores de escolas” non deixan nin un milímetro de terreo con posibilidades, con boa orientación ao sol, con bo acceso á auga e protexido dos posibles “maltratadores da natureza”. Cultivar nas escolas, na meirande parte dos casos é unha cuestión de fe, que finalmente se acaba perdendo porque ir contra a adversidade faise un par de anos, pero logo, un cansa.

Agora, nós estamos co filón dos xardíns verticais. Non nos queda outra. Así, co alumnado de 3 anos montamos este de amorodeiras en bota. Unha lección de reutilización e do ciclo vital das plantas.

Ver presentación.

Amorodeiras en bota

Cincuenta días despois, isto é o que nos produciron as amorodeiras en bota.

Producción botas freseras

Chamando pola primavera

Para chamar por esa primavera que non dá chegado. Ideas decorativas nas que poden participar todas as familias e alumnado do centro.

Rebecca J Coles traballa con papel e tesoiras e realiza estas fermosas composicións.

“Primavera” para Ramón Conde

Que se lle pode regalar a un escultor?

Cando no mes de novembro visitamos o taller do coñecido escultor Ramón Conde, brindoulles aos nenos/as a oportunidade de facer figuras coa arxila. Acordáramos daquela, que na primavera volveríamos para pintalas. Agora recibimos a amable chamada da súa axudante Chus para recordarnos esta visita pendente. A alegría dos nenos, e a ilusión de ir a ver a un “amigo” de novo, non deixa dúbida do significativa que fora esa experiencia.

Agora ben, que lle podemos levar para amosarlle o noso agradecemento polas súas atencións?

Non é doado, xurde un debate, todos concordan en que ten que ser unha escultura, pero non acaban de poñerse de acordo sobre a forma, material e significado desa escultura. A primavera, parece ser finalmente un tema do gusto de todos. E como representamos nunha escultura a primavera? Que é o significativo da primavera? Que debe transmitir?

Cadaquén fai a súa achega: as cores do arco da vella, as chuvias de abril (augas mil), o recendo das flores e plantas aromáticas, o piar dos paxaros, o calorciño do sol, a alegría dos nenos/as,  os primeiros paseos pola praia, as cereixas de maio, as bolboretas, un poema, os toxos e as xestas que tinguen de amarelo os nosos montes, os ceos ovellados, o amor, os bicos, palabras fermosas …, iso é a primavera.

E así resolvemos a situación. Unha escultura de botellas de cristal que conteñen todos eses elementos que nos remiten á primavera e un collage coas fotografías das esculturas que fixeran con motivo da súa primeira visita. Un novo debate e estudo sobre a forma de montaxe e un catálogo colectivo rematan a poética escultura.

Ver presentación.

Escultura Primavera Ramon Conde

Cos agoiros de que sexa do seu agrado, volvemos ao seu taller. Somos recibidos coma uns vellos amigos. Ramón Conde traballando en novas esculturas que, de seguro, pronto veremos nalgún espazo público. Isto é novo, traballa sobre polistireno expandido, que logo cubre con resinas para facer o molde que finalmente dará lugar á escultura de fibra de vidro. Agora poden ver todo o proceso e o misterio desas esculturas que non pesan tanto como se lles supón.

Ramón califica a obra “Primavera” coma de arte conceptual, e dille aos nenos que sería digna de expoñerse no Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC).

Os nenos e nenas retoman as súas pezas para pintalas e así poder levalas para a casa.

Ver presentación.

Primavera no taller Ramón Conde

Ramón Conde desaparece misteriosamente e volve cunha sorpresa…

Ver presentación.

Primavera con Iolanda Castaño

Chegou coa súa amiga a coñecida e polifacética artista Yolanda Castaño, a quen os nenos e nenas recoñecen como autora do punki-vermiño “Punver”, e do libro “Cociñando ao pé da letra”, así como por ser a presentadora do programa “Cifras e letras” da TVG.

A mañá non podía ser máis completa, máis poética e máis artística do que foi.

Ovos de Pascua

Os escaparates das tendas italianas nestes días eran un alarde de creatividade e orixinalidade arredor dos ovos de Pascua. Non puidemos resistirnos e tomamos un gran número de fotografías deste símbolo gastronómico para amosárllelas ao noso alumnado.

Segundo se sabe a tradición de agasallar ovos de Pascua, vén desde a antigüidade; os primeiros en empregalos como obxectos de boa fortuna foron os persas que celebraban a chegada da primavera co intercambio de ovos de galiña. Os romanos adoitaban enterrar nos campos un ovo pintado de vermello, símbolo da fertilidade, para así favorecer as colleitas. Na cultura cristián, este costume remóntase a 1176, cando o abade de Saint-Germain-des-Pres lle deu ao rei Luís VII os produtos das súas terras, así como grandes cantidades de ovos. Catro séculos máis tarde o Rei Sol, tivo a idea de cubrir os ovos de chocolate.

Unha tradición que chega ata os nosos días, nalgúns lugares, como Italia, con máis forza.

Ver presentación.

Ovos Pascua

Pedro y su roble

Agora que xa se empezan a apreciar cambios na contorna que anuncian a chegada, adiantada, da primavera, gustounos atopar este fermoso libro, “Pedro y su roble“, de Claude Levert ilustrado por Carme Solé Vendrell, no que se nos conta unha historia de amizade e inxenuidade infantil. Coa chegada do outono Pedro pensou que o seu carballo ía morrer, porén todos os coidados son poucos, mesmo o protexe do frío invernal; o seu esforzo e cariño será recompensado porque coa chegada da primavera a árbore “revivirá” día a día.

Unha recomendación para comprender os cambios da natureza co paso das estacións.

Desde aquí pódense ver as primeiras páxinas.

Indicios da primavera

INDICIOS DA CHEGADA DA PRIMAVERA

Malia que o calendario nos di que estamos no inverno, temos a sensación de chegada da primavera. Con tal motivo, e tras comprobar que aínda faltan tres semanas, saímos pola contorna, a modo de detectives, buscando indicios de que a primavera xa estaba petando na porta.

Estiveron moi atinados, decatáronse da cor do ceo, da chegada dos paxaros e de algunhas bolboretas, dos sons, da aparición das flores nas árbores froiteiras, da herba nova, das tenras follas dos eucaliptos, das acacias, das leitugas, e da case sempiterna floración dos dentes de león.

O que non soubemos responder e esperamos alguén nos axude foi á pregunta de “por que todas as flores que florecen primeiro son de cor amarela?” Certamente amarelas son as flores de: toxos, xestas, codesos, mimosas, acacias, dentes de león, flor de ouro, narcisos, prímulas, lirios silvestres, etc., agora ben, non sabemos o motivo.

Habemus fabas

Tras case tres meses de coidados, hoxe recollemos a nosa colleita de fabas e chícharos –das lentellas e fabocos non soubemos nada-; cada un foi a recoller os froitos da súa lata, fixándose ben na etiqueta para recordar de que variedade era. As primeiras conclusións: as sementes máis pequenas foron as que máis pronto e máis cantidade produciron; unha lección para os que elixiron as sementes máis grandes crendo que serían as mellores. Deunos un pouco que pensar a variedade de fabas rosa porque non sabemos a que semente asocialas. Para ver todo o proceso I e II.

Como peche, e para recordar, un time lapse da xerminación das fabas.

Xirasoles

O noso alumnado está imparable cos éxitos obtidos en todas as plantacións realizadas (castiñeiro, loureiros reais, aciñeiras, xacintos, margaridas, fabas, chícharos e lentellas). Agora levan xa  un tempo pedindo que plantemos xirasoles, porque lles atrae moito a idea de que dean pipas e que veñan os paxaros a comelas. Xa avisei que será a derradeira plantación neste curso, aínda nos queda outro ano por diante.

Non podíamos ter mellor comezo que coa recente publicación en España do éxito de Eric Carle, “La semillita”; libro na liña de todos os deste autor, con ilustracións de collage que nunha historia circular nos narra as aventuras dunha pequena semente de xirasol ata que se converte en planta e cando lle caen as sementes volve a empezar.

Seguindo a historia do conto, extraemos sementes dunha flor de xirasol do pasado ano e depositámolas nas latas que temos preparadas. Coñecemos a razón do seu nome, as súas necesidades, os coidados, as utilidades desta planta, etc;. e no tempo que nos queda de espera ata a primeira floración teremos ocasión de coñecer as emblemáticas obras de Vicent Van Gogh na que os xirasoles son protagonistas.

Fabas en lata

As nosas plantacións de fabas estannos dando grandes satisfaccións. Malia que se estima o tempo de xermolar en dez días, supoñemos que debido as condicións de calor e humidade, aos cinco días de plantalas xa empezaran a agromar. Agora á volta de vacacións quedamos totalmente sorprendidos pola súa medra, todas teñen varias follas e o tallo xa precisaba ser titorizado. Con tal fin escollemos varas da medida adecuada -en función do que sabemos canto ao seu tamaño- e esta mañá  puxémosllas. Iremos facendo un seguimento dado que aínda temos varias hipóteses que comprobar:

-corresponderase o tamaño da faba coa altura que acaden?

-a cor da flor ten algo que ver coa cor da faba?

-as de maior tamaño producirán máis?

De aquí á colleita darannos moitas posibilidades de aprendizaxe.

Poucas actividades escolares proporcionan tanto proveito educativo como o cultivo de plantas; sería indispensable que todos os centros contaran cun pequeno terreo no que coidar hortalizas, legumes, aromáticas, ornamentais, etc. Non falamos de xardíns decorativos, non falamos de aulas de natureza ás que se vai de visita, falamos de hortos funcionais, un espazo vivo no que traballar e aprender ao longo de todo o ano. Mentres tanto conformarémonos co que nós procuramos: unhas latas cunha pouca terra.

De que cor é a terra?

Como xa fixemos plantacións de froitos de outono, de xacintos e de margaritas –froitos, bulbo e planta pequena- agora tocoulle a quenda ás legumes –varios tipos de fabas, garavanzos, lentellas e chícharos- coa promesa de que aínda nos quedan pendentes os xirasoles –non sabemos de onde sacaron esa teima pero queren pipas para eles e para os paxaros.

Nesta ocasión trala observación –tamaño, forma, cor- e procura de información sobre o que íamos plantar –necesidades de temperatura, humidade, altura que acadarán, tempo de xerminación e de colleita, pragas, etc- cadaquén elixiu a variedade a plantar, preparou unha etiqueta cunha mostra da semente. Durante a fin de semana levaron as latas a casa para enchelas de terra; quixemos facelo así intencionadamente para ver o que descubrimos esta mañá: non había unha terra igual á outra. Diferenzas de cor, grosor, tacto que foron palpadas e observadas coa lupa, así como pasadas polo baruto para ver o que queda na peneira.

Dez días previstos para a xerminación e noventa para a recolección que nos van dar moito xogo. Isto non fixo máis ca comezar: cal será a terra máis adecuada?, podemos plantar en area ou pedras? –segundo eles si, xa que logo nas dunas nacen plantas e as palmeiras danse na area, ao igual que nas rochas da praia hai pinos-, todas terán a mesma floración?, cales son os seus inimigos? –aceptaron mellor o da araña vermella ca que os caracois xeran voraces coas xemas novas-, algunhas medrarán como as “habichuelas máxicas”?, a planta dos fabocos ou lentellas será a máis pequena?, eles comen legumes? –unha ollada á axenda do comedor escolar sacounos de dúbidas…

Xa iremos contando o que dá de si ata que chegue o tempo do arroz con chícharos e das fabadas.

Ver presentación.

Circo dos caracois

Bave Circus from DuDuF on Vimeo.

Primavera e aparición dos caracois é algo común. Aos cativos gústanlle moito, por iso proxectámoslle este vídeo dun circo singular no que os caracois realizan actuacións extraordinarias.

Para extraer conclusións interesantes sobre o afán de posuír e a vaidade, “A casa máis grande do mundo” de Leo Lionni en Kalandraka, cóntanos as desventuras dun pequeno caracol que quería ter a casa máis grande que se viu nunca.

Ver_mirar_pensar_contar XXII

Impresionante colección de fotografías “Human flowers”, de Cecelia Webber, algunhas das cales podemos ver neste vídeo.

 

Decoración primaveral

Como inspiración de posibles decoracións primaverais recomendamos a visita ao web de Zoe Bradley, artista do traballo co papel que realiza extraordinarias montaxes de escaparates.

A primavera na pintura

Ás 23:21 de hoxe, 20 de marzo entra a primavera; con tal motivo, desde hai tempo tíñamos reservada a información sobre a exposición que tivo lugar no Museo Thyssen, “Jardines impresionistas”, malia que xa rematou, a visita na web aos distintos eixos sobre os que se organizou permite o visionado de obras senlleiras de xardíns ou de flores: os Precursores, o xardín como ámbito social, xardín decorativo, o xardín produtivo, as primeiras vangardas. Pódese ver parte da exposición no vídeo.

Con todo, sempre tentamos amosarlle ao noso alumnado obras de artistas galegos, malia que é case imposible acceder á súa imaxe na rede –por moito que se diga, a cultura segue sen estar ao alcance de todo o mundo-; velaí a nosa escolma:

“Ameixeiras de Ventosela” (1992), “Cerdeira” (1992), “Mimosa” (1980) e “Mimosas” (1980) de Xavier Pousa; “Carta desde Alemaña” (1964) de Virxilio; “Floreiro” (1961), “Árbores en flor”, “Paisaxe” (1963) de Colmeiro; “Cardos” (1986) e “Flores” (1986) de Prego; “Floreiro” de Mª Antonia Dans; “Flores” (1875) de Cancela del Río; “Xornal rosa” (1999) e “Eidos do neno” (1999) de Quintana Martelo; “Rolda de nenos” de Castelao.

Como inicio de primavera, o noso alumnado levará para a casa as margaridas plantadas a comezo de mes, tras representalas plásticamente.

Nendo dango

No programa de Preescolar na Casa na TVG do sábado 24 de abril amosaron como iniciaron aos máis pequenos na agricultura sostible facendo nendo dango. Ista é unha práctica de cultivo do método Fukuoka, un labrego nipón que apostaba pola agricultura natural. O nendo dango consiste en introducir sementes dentro de boliñas de arxila que, unha vez sequen, se esparexerán polo campo ou polo monte, como reforestación natural, evitando deste xeito que as sementes sexan comidas polos roedores ou polos paxaros. Coas primeiras choivas as bolas desfaranse e as sementes agromarán.  Acceder ao vídeo a partir do minuto 18:20.

Ben paga a pena probar.

Árbores

O día 21 de marzo, coincidindo coa entrada da primavera celébrarase o Día da árbore; con este motivo quixemos facer unha selección de contos, obras pictóricas, suxestións de traballo e outras noticias de interese que versen sobre as árbores e a natureza, dado que é o momento no que se aproveita na meirande parte das aulas para abordar estes contidos.

Como sempre, empezamos cun conto, para nós, adultas, unha fábula fermosísima: “O home que plantaba árbores” de Jean Giono en Galaxia. Un libro que fala da xenerosidade humana sen límites. Do respecto á natureza, da aposta pola vida e do amor á terra e a todo o que dela pode agromar. Para crer na bondade humana e no altruísmo.

E unhas imaxes primaverais:

-A floración das cerdeiras no val do Jerte, web e vídeo .

-A floración das amendoeiras en Mallorca, alá polo mes de febreiro, porque nalgúns lugares adiantase, web e vídeo.

As árbores na literatura infantil

Fixemos unha escolma de libros en galego e en castelán.

-“A árbore de follas DIN A-4”, de Carles Cano en Kalandraka. “Houbo unha vez unha árbore que naceu no máis recóndito do bosque e que sabía, desa forma vexetal e misteriosa na que as árbores saben as cousas, que se convertiría en papel. E unha primavera, cando chegou a hora de mudar o traxe…”

-“A memoria das árbores”, de X.A. Neira Cruz en Sondeconto. Os pais de Tano, cando naceu, plantaron unha árbore no xardín para que medrara canda el.” Coa sensibilidade e saber facer que caracteriza todos os traballos de Neira Cruz, nunha edición especial con música de Marcial Adalid, interpretada pola Orquestra Sinfónica de Galicia.

-“Aínda nada” de Cristian Woltz en Demademora. “Unha mañá moi cedo o señor Luís cavou cun burato na terra e nel deixou caer unha semente.”

-“As estacións” de Iela Mari en Demademora. Vai amosando o ciclo das estacións ao tempo que se vai enchendo de cor.

-“Xaime e as landras” de Tim Bowley en Demademora. Xaime plantou unha landra pero antes de puidera medrar un esquío desenterrouna…”

-“A pequena árbore” de Ánxeles Ferrer en Xerais. Fálanos do ciclo das estacións e dos incendios.

-“Lume” de Alberto Varela en Xerais, os perigos que ameazan os nosos montes.

-“El lugar más maravilloso”, de Javier Sobrino en Thule Ediciones. O extraordinario que pode acontecer no alto dunha figueira.

-“La semilla piloto”, de Sergio Mora, en Thule Ediciones. Unha semente escapa de diversos perigos, todos queren comela, pero ela quere chegar ao seu país dos soños.

-“El jardín subterráneo”, de Cho Shunkyung en Thule Ediciones. Unha estación de metro cheira mal, pero que acontecería se alguén plantara un xardín que enchera todo co seu recendo?

-“El manzano”, de Mira Lobe en Lóguez. Unha sinxela historia de árbores e de paxaros que nos fala da hospitalidade e da tolerancia.

-“Pétala”, de Pep Bruno en OQO. Un día Pétala vai a regar as plantas e descobre que non hai auga.

Recordade a posibilidade de facer procuras de libros a través do S.O.L. Estes son os resultados que nos devolve tras introducir a palabra “árbores” ou “bosques“.