Lume manso, unhas pingas de ilusión, agarimo e alegría: a receita do éxito

“É un segredo da avoa
que gardo no corazón.
Cando enchas a cazola,
falta botarlle o mellor!
O mellor non é o picante,
nin si é doce ou é salgado:
son as pingas de ilusión
as que dan bo resultado.
O agarimo e a alegría
son para min unha lei.
Así fago, a lume manso,
manxares dignos dun rei!
Xa rematado o pasado curso mercamos o libro “A cociñeira do rei” de Soledad Felloza, ilustrado por Sandra de la Prada, publicado en OQO editora, e mesmo sentimos mágoa por ter que esperar ata setembro para amosárllelo ao noso alumnado.
Segundo a autora, “A cociñeira do rei” mergúllanos nun mundo de cores, sabores e olores característicos da cociña tradicional, a que se fai a lume manso, con amor e produtos frescos, da terra. Pero, da man de Mencía, descubrimos tamén o valor da pequenas cousas, do cotiá, xa que ela é capaz de elaborar manxares exquisitos baseados na sinxeleza dos seus ingredientes. Tamén fala dos afectos, de deixar una pegada de nós naquelo facemos. Así, Mencía non pon só o coñecemento da receita, senón tamén o mimo, o coidado, o seu corazón. (…) Unha historia que desborda optimismo polos catro costados e que nos ensina a valorar a cociña, non só como base da nosa cultura, senon como parte da nosa vida e das nosas emocións.

Nós quedámonos coa mensaxe que tenta transmitir a arrichada protagonista do libro que sempre engaiola a todo o mundo, logrando que cando ela cociña sexa un día de festa. A súa receita: botarlle o mellor (de produtos frescos e de si mesma), lume manso e unhas pingas de ilusión. Con só (ou con todo) iso consigue triunfar e facer felices aos demais. Emporiso nos pareceu unha boa mensaxe para comezar coas nosas tarefas lectivas.

O noso amigo José Antonio, que desde hai anos nos acompaña co seu aprecio e consellos, cada vez que vía que nos íamos embarcar nalgunha das nosas aventuras sempre nos recordaba que chegar a bo porto precisa de tres patas coma unha banqueta: traballo (constancia, tesón), cabeza (intelixencia, sentidiño) e ilusión (agarimo, alegría). Todas elas se complementan, se falla unha, as outras dúas por si soas non poden soster nada.

Así, hoxe, cando (re)tomamos contacto cos nenos e nenas aos que acompañaremos na súa aprendizaxe ao longo dos vindeiros meses, queremos deixar presente o “ingrediente segredo” que nos axudará a afastar “as nubes negras que non nos deixan pensar” que de cando en vez atoldan o noso horizonte.
Bo curso 2014_15.

Pan de pipas de xirasol

Se hai un palabra que poidamos atribuírlle á nosa aula é fértil. Todo cando plantamos medra e dá os seus froitos. A finais do curso pasado sementáramos xirasoles e realizáramos varias actividades sobre esta engaiolante planta para os nenos/as. Agora chegou o momento de recoller os froitos. Probamos as pipas, reservamos unha parte para os paxaros –tal e como foran os plans iniciais- e outra para volver a plantar a vindeira primavera -non quixemos que nos sucedera coma no conto de “Pirracas e as patacas” que comeron todas as patacas e non tomaron a precaución de deixar a semente para o ano seguinte polo que se acabou a colleita. O equilibrio dos tres terzos, unha lección de sostibilidade.

Coñecemos outros usos das pipas de xirasol: aceite, margarinas, e a máis antiga, moelas para facer pan.

Como remate elaboramos pan de pipas, tras o visionado dun time lapse da floración do xirasol –algo que non puidemos ver dado que coincidiu coas vacacións- e outro no que se aprecia a súa cualidade de xirar cara onde está o sol .

A experiencia de cociñar na aula

O Fórum Gastronómico de Santiago 2010, terá lugar dos días 20 ao 24 de febreiro. Entre outras actividades, haberá obradoiros de cociña para nenas e nenos; de seguro que lles brindará unha boa ocasión para divertirse coa preparación dalgún menú. Actividades coma esta, dirixida ao público infantil, proliferan en moitas cidades e vilas de Galicia, ben con motivo de coñecer produtos galegos, de agricultura ecolóxica, ou ben para o fomento de hábitos saudables, como sucede nos Concellos Saudables.

Na escola infantil, cada vez máis, son actividades que se realizan, non só coa intención de obter un produto ou coñecer un alimento, senón polas súas posibilidades de traballo didáctico, tales como:

– Conceptos matemáticos, manipulando doses, tamaños, cantidades, proporcións, texturas, secuencias temporais, etc.

– Aproximación á lingua escrita, coñecendo as propiedades dun texto instrutivo como é a receita, coa súa característica formulación dos tempos verbais, a lonxitude do texto, o orde, o formato, etc.

– Achegamento á ciencia, observando como reaccionan os distintos ingredientes ao ser mesturados, coas distintas preparacións (cocción, frío, vapor…).

– Desenvolvemento de habilidades de pensamento: formulando hipóteses, facendo estimacións, aplicando o razoamento, o pensamento deductivo…

E outros como poden ser a alimentación e saúde, a cociña tradicional, cociña e cultura, ou a súa presenza nas representacións artísticas.

Pouco a pouco iremos facilitando experiencias de aula centradas nos obradoiros de cociña, recomendacións de lectura e orientacións para as familias.